Göz Rengi Genetiği

Bebeklerde göz rengi, anne ve babadan geçen genlerin birleşimiyle şekillenir. Birçok ebeveynin merak ettiği ortak soru şudur: "Bebeğimin gözleri hangi renk olacak?" Eskiden göz renginin yalnızca tek bir gen tarafından belirlendiği düşünülse de, günümüzde bilim insanları göz renginin 50’den fazla gen tarafından etkilendiğini keşfetmiştir.

 

Göz Rengi Nasıl Oluşur?

Gözün renkli kısmı iris olarak adlandırılır. İrisin stroma tabakasında bulunan pigmentler ve bu pigmentlerin dağılımı, göz rengini belirler.

Göz rengini belirleyen üç temel pigment vardır:

 

Melanin: Cilt tonunu da belirleyen sarı-kahverengi pigment

Feomelanin: Kızıl saç renginden sorumlu kırmızı-turuncu pigment. Genellikle ela ve yeşil gözlü kişilerde bulunur.

Eumelanin: Koyu renkli gözlerde bol miktarda bulunan siyah-kahverengi pigment. Göz renginin ne kadar yoğun olacağını belirler.

 

Göz rengi nasıl oluşur? sorusunun cevabını, bu pigmentlerin miktarı ve karışımı belirler.

Örneğin:

Kahverengi gözler, yeşil ve ela gözlerden daha fazla melanin içerir.


Mavi gözler, oldukça az pigment içerir.


Yeşil ve ela gözler, feomelanin ve eumelanin kombinasyonuna sahiptir.

 

Bebeklerde Göz Rengi Ne Zaman Kesinleşir?

Yeni doğan bebeklerin göz rengi genellikle doğduklarında daha açık tonlardadır. İlk 6 ayda pigment üretimi artar ve çoğu bebekte kalıcı göz rengi 1 yaşına kadar şekillenir.

 

Göz Rengi Sadece Estetik mi? Göz Rengi ve Sağlık İlişkisi

Göz rengi yalnızca estetik bir özellik değildir. Bazı nadir durumlarda, göz rengi değişiklikleri veya sıra dışı göz renkleri, genetik göz hastalıklarına işaret edebilir.

 

Heterokromi ve Waardenburg Sendromu

Eğer bebeğinizin iki gözü farklı renklerdeyse, bu durum heterokromi olarak adlandırılır. Nadir görülen Waardenburg sendromunun bir belirtisi olabilir ve bu sendrom aynı zamanda işitme kaybına da yol açabilir.

 

Oküler Albinizm

Aşırı açık mavi gözler, özellikle erkek bebeklerde görülen oküler albinizm ile ilişkilendirilebilir. Bu durum, iris pigment üretiminin yetersiz olmasından kaynaklanır.

 

Aniridia (İris Yokluğu)

Bazı bebekler gözlerinin renkli kısmı olan irisin tamamı ya da bir kısmı gelişmemiş olarak doğabilir. Aniridia adı verilen bu genetik durum her iki gözü de etkiler.

Belirtileri:

  • Göz bebeğinin büyük ve düzensiz şekilli olması
  • Işığa karşı aşırı hassasiyet
  • Bulanık görme

 

Bebeklerde Göz Sağlığı Neden Takip Edilmeli?

Bebeğinizin göz rengi değişimi normal olsa da, bazı belirtiler göz hastalıkları açısından uyarıcı olabilir. Bu nedenle bebeklikten itibaren düzenli olarak göz muayenesi yapılması tavsiye edilir.

  • Genetik geçişli hastalıklar erken teşhis edildiğinde tedavi şansı artar.
  • Görme gelişimi ve göz yapısındaki sorunlar ancak uzman bir göz doktoru tarafından fark edilebilir.

 

Göz rengi genetiği, yalnızca hangi rengin baskın geleceğini değil, aynı zamanda bazı genetik hastalıkların izlerini de taşıyabilir. Bebeğinizin göz sağlığını korumak için rutin göz kontrollerini ihmal etmeyin.

 

 

 

Tarih:12.05.2025

maya göz