Yaz mevsimi; deniz, güneş, tatil derken hepimiz için keyifli anların habercisidir. Ancak cildimizi güneşten korumaya özen gösterirken göz sağlığımızı özellikle de retina dokusunu ihmal etmemek gerekir. Güneş ışınlarının içerdiği ultraviyole (UV) radyasyon, uzun vadede görme kaybına yol açabilecek ciddi hasarlar yaratabilir

 

UV Işınları Retina Sağlığını Nasıl Etkiler?

UV ışınları, görünmeyen ancak biyolojik dokular üzerinde etkili olabilen elektromanyetik dalgalardır. American Academy of Ophthalmology ve World Health Organization (WHO) verilerine göre:

UVA ışınları (320–400 nm), kornea ve lensi geçerek retina tabakasına ulaşabilir. Retina, ışığı algılayan ve merkezi görmeden sorumlu olan dokudur.

UVB ışınları (280–320 nm), genellikle kornea ve lens seviyesinde absorbe edilir, ancak uzun süreli maruziyetle katarakt ve korneal hasar oluşturabilir.

UVC ışınları (100–280 nm), en kısa dalga boylarına sahiptir ve ozon tabakası tarafından tamamen emilir ve vücuda ulaşmaz.

UV ışığına maruz kalmak, aşağıdaki hastalıkların gelişme riskini artırabilir:

  • Yaşa bağlı makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı)
  • Katarakt
  • Pterjium ve pinguekula (konjonktival büyümeler)
  • Fotokeratit (güneş yanığına benzer kornea iltihabı)
  • Göz melanomu gibi nadir göz içi kanserler

 

Araştırmalar Ne Diyor?

Investigative Ophthalmology & Visual Science (2023)

Dergisinde yayımlanan bir çalışmada, yaşam boyu yoğun UV maruziyetinin, retinal hücrelerde oksidatif stres ve fotoreseptör hasarına neden olduğu gösterilmiştir.

The Lancet Global Health (2022)

Verilerine göre ise, dünya çapında görme kaybı nedenlerinin %34’ü, önlenebilir UV maruziyetiyle ilişkilendirilmektedir.

 

Yaz Aylarında Retina Sağlığınızı Koruyacak Önlemler

UV400 korumalı güneş gözlüğü kullanın:
Gözlük camlarınız hem UVA hem de UVB ışınlarını %100 bloke etmelidir. Etikette “UV400” ibaresini arayın. Polarize camlar, yansıyan güneş ışığını azaltarak konforu artırır.

Geniş kenarlı şapka kullanın:
Yüzü ve göz çevresini kaplayan şapkalar, UV ışığını %50’ye kadar azaltabilir.

Direkt güneşe bakmaktan kaçının:
Güneşe çıplak gözle bakmak, retina üzerinde ani hasarlara (fotoretinit) yol açabilir.

Solaryumdan uzak durun:
Yapay UV kaynakları da retina dahil olmak üzere göz dokularında hasarlara neden olabilir.

 

Güneşe Bağlı Göz Yanıkları: Fotokeratit

Gözler de cilt gibi "güneş yanığı" yaşayabilir. Özellikle yüksek rakımlı bölgelerde veya deniz kenarında uzun süre güneşe maruz kalındığında fotokeratit gelişebilir.

Belirtileri:

  • Gözde yanma ve batma
  • Işık hassasiyeti (fotofobi)
  • Bulanık görme
  • Kızarıklık ve sulanma

 

İlk Müdahale:
Soğuk kompres, koruyucu göz damlaları ve kontakt lensin çıkarılması önerilir. Şikayetler 24–48 saat içinde geçmezse mutlaka bir göz doktoruna başvurulmalıdır.

 

Retina Koruması Sadece Yazla Sınırlı Değil!

Retina hasarı sadece yazın değil, yılın her döneminde oluşabilir. Kar, su ve kum gibi yüzeyler UV ışığını yansıtarak etkisini artırır. Bu nedenle:

  • Güneş gözlüğü sadece yazın değil, yıl boyunca kullanılmalı
  • Retina sağlığı açısından yıllık göz muayenesi ihmal edilmemelidir
  • Özellikle sarı nokta hastalığı riski taşıyan bireylerde (50 yaş üstü, sigara içenler, ailesinde makula hastalığı olanlar) koruyucu önlemler daha da önemlidir

Sonuç olarak retina sağlığı, yaşam boyu net ve kaliteli bir görme için vazgeçilmezdir. UV ışınlarının oluşturabileceği zararlardan korunmak için alınacak basit ama etkili önlemler sayesinde gözlerinizi yıllarca sağlıklı tutabilirsiniz.

 

 

 

Tarih: 02.07.2025

maya göz