ANJİO
Gözün retina tabakası hakkında detaylı bilgi verir. Özellikle retinanın damarlarla ilgili hastalıklarının teşhisinde yardımcı olur.
Gözbebeğinin damlayla büyütülmesini takiben açılan damar yolundan sodyum floresein enjeksiyonu yapılır. Sonrasında yaklaşık on dakika boyunca retinal damarlar görüntülenir.
Anjiyografi için kullanılan ilaca karşı nadiren de olsa alerjik reaksiyonlar görülebilir. Bilinen bir alerjiniz var ise işlem öncesinde doktorunuza bilgi veriniz. İşlem sonrasında cilt, ağız ve idrarda sarı-turuncu renkte boyanma olur. Bu durum geçici olup bol sıvı alımıyla ilaç kolayca vücuttan atılır.
BİLGİSAYARLI GÖRME ALANI (BSGA)
Görme alanı, göz tam karşıdaki sabit bir noktaya bakarken, gözün bu noktanın çevresinde görebildiği alandır. Görme alanını ölçmeye ve değerlendirmeye Görme Alanı Testi denir. Glokom hastalığının saptanmasında ve takibinde çok önemlidir. Ayrıca retina, göz siniri (optik sinir), orbita tümörleri, beyindeki tümörler, migren, tiroid gibi rahatsızlıkların takibinde de kullanılır. Görme alanı testi yapılırken hasta eğer 40 yaşın üstünde ise yakın gözlüğünün kullanılması istenir.
Test, yaklaşık 30 dakika sürer. Hastaya karanlık bir ortamda, parlaklığı zayıf ışık çakmaları gösterilir. Işık çakmalarının yeri sürekli değişir ve ışığın parlaklığı bazen çok belirgin, bazen çok zor fark edilecek kadar soluktur. Hasta sürekli ve sabit olarak karşıdaki bir noktaya bakar ve gözünü hiçbir yönde hareket ettirmeden bu ışık çakmalarını her gördüğünde düğmeye basar. Hastanın işbirliğini gerektirdiği için BSGA testi küçük çocuklarda ve engellilerde uygulanamaz.
Bunun yanında aletsiz yapılabilen konfrontasyon testi olarak bilinen basit bir görme alanı testi de mevcuttur. Bu test hasta ile doktor karşılıklı oturarak gerçekleştirilir.
BİYOMETRİ
Biyometri gözün önden arkaya kadar olan uzunluğunun ve korneanın keratometrik değerlerinin ölçülerek katarakt ameliyatı öncesindeki yapılan bir hesaplama işlemidir. Bu ölçüm ve hesaplama işlemiyle göz içerisine yerleştirilecek olan merceğin numarası (diyoptri gücü) belirlenir. Çoklu işaretleme yöntemi ile kornea eğrisinin güvenli ve kararlı bir şekilde analiz edilmesini sağlar. Tek ölçümle lens kalınlığı, lens pozisyonu ve retina kalınlığı içeren komple biyometrik değerlendirmeye imkân sağlar. Cihaz yazılımı, hastanın pupil genişliğini ölçmeye imkân tanır. Ölçülen pupil genişliği, fakik ve multifokal Göz İçi Lens’lerin yanı sıra lazer refraktif cerrahi için de temel değişken olarak kullanılır.
A-Ultrasonik (A-scan/B-scan) Biyometri: Ultrasonografi, göze temas ettirilen bir probdan gelen ses dalgaları ile Göz İçi Lensi, vitreus ve retinanın incelenmesini sağlar. Ultrason A-scan ve B-scan olmak üzere iki farklı modda çekilebilir. A-scan kornea, ön kamara, lens, vitre gibi yapıların ön ve arka uzunluklarını ölçer. Özellikle katarakt ameliyatlarında kullanılacak Göz İçi Lenslerin derecelerinin hesaplanmasında önemlidir. B-Scan ise göz içi yapıların iki boyutlu görüntüsünü verir. Retinada yırtık, dekolman, göz içi yabancı cisim veya göz tümörlerinin tespitinde kullanılır.
B-Optik Biyometri: Hassas bir cihaz olmakla birlikte ülkemizdeki kataraktların birçoğunda ölçüm yapılamaması en büyük dezavantajıdır. İlerlememiş kataraktlarda tercih edilir. Hastaya temas etmeden ve oturur pozisyonda yapılır.
OPTİK KOHERENS TOMOGRAFİ (OCT)
OCT işlemi, retina anatomisinin çapraz kesitli görüntülerini sağlayabilen yeni bir görüntüleme yöntemidir. Glokom, optik sinir ve retina hastalıklarında, retina ve üç boyutlu makula değerlendirmesi, yüksek çözünürlüklü retina haritası, iç ve dış retina kalınlık haritaları ile optik disk sinir lifi değerlendirmesini sağlar. Ön segment cerrahisinde ise korneanın, kornea kalınlık analizi ile üç boyutlu görüntüleme imkanı sunar.
OCT işlemi tamamen zararsız bir yöntemidir. Radyasyon yaymaz. Hastanın gözüne dokunulmadan 2-3 dakika içerisinde kolayca uygulanabilmektedir. Göz anjiyosundaki gibi damardan herhangi bir ilaç uygulamasına gerek yoktur. OCT ile retina kalınlık ölçümleri yapılabilmekte, özellikle diyabette ve ameliyat sonrası oluşabilecek makula ödemi değerlendirilmektedir.
OCT’nin retina kanamalarında, yeni damar oluşumlarında, retina içi sıvı birikimlerinde, kistoid makuler ödemde, makula deliklerinde, epiretinal membranlarda ve retina katmanlarında incelmeye yol açan Retinitis Pigmentosa (Tavuk Karası) Hastalığında önemi büyüktür. Ayrıca OCT, özel bilgisayar programı sayesinde göz siniri ve retinayı etkileyen hastalıkların tedavisinin düzenlenmesinde önemli bilgiler vermektedir.
ÖN SEGMENT GÖRÜNTÜLEME
Göz kapağı veya ön segmentin fotoğrafını çeken cihazlardır. Ektropion, entropion, blefaroplasti, IOL düzeltilmesi, trikiazis, elektroliz, kist eksizyonu, kitle eksizyonu, pterjium, pitoz gibi cerrahi işlemlerden önce istenilen tetkiktir.
Korneal abse ve ülserlerin takibinde tedavinin etkinliğini anlamak için ön segment görüntüleme sistemi oldukça önemlidir.
PAKİMETRİ
Pakimetri, ultrasonik dalgalar ile kornea kalınlığının ölçülmesini sağlayan bir cihazdır. Bu cihazla yapılan işlem ise kısa süren ve zahmetsiz bir işlemdir. Kornea kalınlığının belirlenmesi klinikte en çok lazerle gözlükten kurtulmak isteyenler açısından önem arz eder. Bunun dışında tanısal amaçlı olarak da kornea kalınlığının ölçümü yapılabilir.
Kornea kalınlığının ölçümü en çok göz içi basıncı yüksekliği olanlarda anlamlıdır. Kornea kalınlığının fazla olduğu kişilerde göz içi basıncının yüksek ölçülebildiği vurgulanmaktadır.
SPEKÜLER BİYOMİKROSKOP
Speküler Mikroskop, şeffaf kornea tabakasının sağlığı hakkında bilgi veren bir cihazdır. Korneanın en arka tabakası (endotel tabaka) tek sıralı altıgen hücrelerden oluşmuş olup doğuştan itibaren sayıları artmaz. Katarakt ameliyatlarında kornea endotel sayısında azalma görülebilir. Ölen hücrelerin yerini diğer hücreler büyüyerek kapatırlar. Speküler Mikroskobi işte bu endotel hücrelerinin sayılması işlemidir. Zahmetsiz ve kısa süreli bir işlemdir.
Endotel sayısının azalması korneanın şeffaflığını yitirmesine neden olarak görme seviyesini düşürür. Ayrıca gözde ağrı, batma gibi şikâyetlere de neden olabilir. Bu durumda kornea nakli gerekebilir. Kornea endotel hücrelerinin sayılarını azaltan başlıca faktörler; yaş, göz içi ameliyatları (katarakt ameliyatları, fakik göz içi lensi vb.), korneanın kendi bazı hastalıkları (Fuchs-guttata, keratakonus vb.) ve kontak lense bağlı endotelyopati (Contact Lens Related Endotheliopathy-CLRE)'dir.
Speküler Mikroskop, biyomikroskobi veya korneal topografiyle ölçülemeyen bu çok önemli ve kornea için hayati değeri olan endotel hücrelerinin kalitesi ve miktarları hakkında hassas bilgiler edinmemizi sağlar. Bu dokunun daha fazla hasar görmemesi için ameliyatlarda alınacak ek önlemleri veya hastaların kullandıkları kontak lenslerin seçimi ve kullanım biçimleri hakkında da yardımcı olmamıza olanak sağlar.
TOPOGRAFİ
Topografi, korneanın yapısı ile ilgili bilgi veren bir cihazdır. Cihaz, kornea ile ilgili her türlü cerrahide en ileri tetkik imkânı sunan, üç boyutlu haritalama yapan mevcut en gelişmiş kornea topografi sistemidir. Korneanın ön yüzeyinin yanında arka yüzeyinin de yükseklik haritasının çıkartması sayesinde eşsiz bir görüntüleme imkânı sunar. Ayrıca kırma gücü ve kalınlık değerlerini korneanın her noktası için verir. Kornea ile ilgili cerrahi tedavi öncesinde ve keratokonuslu hastaların takibinde ihtiyaç duyulan önemli tanı cihazıdır. Katarakt cerrahisinde, lasik ve diğer astigmat tedavilerinde bize yol gösterici önemli bir cihazdır.
WAVEFRONT
Wavefront, gözün ayrıntılı haritasını çıkaran bir cihazdır. Bu özel sistem sayesinde kişinin göz yapısı detaylı olarak incelenir ve kişiye özel bir tedavi şekli oluşturulur. Her bireyin görme gücü ve göz yapısı tıpkı parmak izi veya DNA gibi diğer bireylerden farklıdır. Bu nedenle uygulanan yöntem aynı bile olsa aynı başarı elde edilemeyebilir. Wavefront güdümlü kişiye özel lazer uygulaması ile yüksek başarı sağlanır.